Dużą część sukcesu projektu kryptograficznego można przypisać jego tokenomice. Co dokładnie oznacza ten termin i dlaczego tokonomika jest tak ważna?
Tokonomika jako składowa wiedzy o inwestycjach
Tokenomika to zbiór składowych sprawiających, że dana kryptowaluta jest cenna i interesująca dla inwestorów. Obejmuje ona wszystko: od podaży tokena i sposobu jego dystrybucji po użyteczność. Tokenomika jest ważną koncepcją, którą należy wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnej. Zwłaszcza że bardziej prawdopodobne to, że dany projekt przetrwa i poradzi sobie lepiej w przyszłości niż taki projekt, który nie zbudował ekosystemu wokół swojego tokena. Inwestycje wirtualne dotyczyć mogą zakupu tokenów, ale też zasobów takich jak srebro czy złoto. Pieniądze można zainwestować też w hazard, ponieważ kasyno internetowe pozwala na osiąganie prawdziwego dochodu, pod warunkiem, że inwestor będzie miał szczęście lub będzie miał wiedzę o kasynach. Czyli tak samo, jak w przypadku wiedzy na temat tokenów dzięki tokonomice. To, ile inwestor zarobi w kasynie, to poniekąd też ta sama niewiadoma co w przypadku innych inwestycji — choć ryzyko jest może większe, to zyskać też można więcej, a na pewno szybciej. Wracając do tokenomiki — dobrze zbudowana platforma często przekłada się na wzrost popytu w miarę upływu czasu, gdy nowi inwestorzy gromadzą się w projekcie, pomagając tokenowi na wzrost jego wartości. Podobnie, uruchamiając projekt, członkowie założyciele i programiści muszą dokładnie rozważyć tokenomikę swojej rodzimej kryptowaluty, jeśli ich projekt ma przyciągnąć inwestycje i sukces.
Czym wyróżnia się tokenomika?
Struktura gospodarki kryptowaluty określa korzyści, które zachęcają inwestorów do zakupu i posiadania określonego tokena. Podobnie jak różne są waluty fiducjarne, każda kryptowaluta ma swoją własną politykę pieniężną, a tokonomika określa dwie rzeczy dotyczące gospodarki kryptograficznej — te właśnie korzyści, które określają, w jaki sposób token będzie dystrybuowany i użyteczność tokenów, która wpływa bezpośrednio na jego popyt. Podaż i popyt mają ogromny wpływ na cenę, a projekty, które odpowiednio wykorzystują zachęty, mogą liczyć na większą wartość tokena w przyszłości.
Oto główne zmienne wpływające na tokenomikę:
- Wydobywanie i stakowanie. W przypadku blockchainów, takich jak Ethereum 1.0 i Bitcoin, wydobycie jest podstawową zachętą dla zdecentralizowanej sieci komputerów do walidacji transakcji. Tutaj nowe tokeny są przekazywane tym, którzy poświęcają swoją moc obliczeniową na odkrywanie nowych bloków, wypełnianie ich danymi i dodawanie ich do blockchainu. Staking nagradza tych, którzy pełnią podobną funkcję, ale zamiast tego blokuje wiele monet w smart contracts.
- Potencjalne zyski. Zdecentralizowane platformy finansowe oferują wysokie zyski, aby zachęcić ludzi do kupowania i stakowania tokenów. Tokeny są stakowane w pulach płynności — ogromnych pulach kryptowalut, które zasilają zdecentralizowane giełdy i platformy pożyczkowe. Zyski te są wypłacane w postaci nowych tokenów.
- Spalanie tokenów. Niektóre blockchainy lub protokoły „palą” tokeny — czyli trwale usuwają je z obiegu — w celu zmniejszenia podaży monet w obiegu. Zgodnie z prawami podaży i popytu zmniejszenie podaży tokena powinno pomóc w utrzymaniu jego ceny, ponieważ pozostałe tokeny w obiegu stają się rzadsze.
- Ograniczone kontra — nieograniczone dostawy tokenomika określa maksymalną podaż tokena. Na przykład tokenomika Bitcoin mówi, że nie można wydobyć więcej niż 21 milionów monet, a ostatnia moneta ma wejść do obiegu około roku 2140. Natomiast Ethereum nie ma maksymalnego limitu, chociaż jego emisja każdego roku jest ograniczona.
- Alokacje tokenów i okresy nabywania uprawnień. Niektóre projekty kryptograficzne uwzględniają szczegółową dystrybucję tokenów. Często pewna liczba tokenów jest zarezerwowana dla inwestorów venture capital lub deweloperów, ale haczyk polega na tym, że mogą sprzedawać te tokeny dopiero po pewnym czasie. To naturalnie ma wpływ na obiegową podaż monety w czasie. Idealnie byłoby, gdyby zespół projektu wdrożył system, w którym tokeny są dystrybuowane w taki sposób, aby zmniejszyć wpływ na krążącą podaż i cenę tokena dostosowanego do obecnego stanu na rynku kryptowalut.
Kto decyduje?
Wszystkie decyzje są podejmowane na poziomie protokołu, a większość tokenomiki jest umieszczona w kodzie komputerowym konkretnej kryptowaluty przez jej twórców i założycieli. Zanim kryptowaluta zostanie wydana, jej tokenomika jest często opisana w odpowiedniej białej księdze, która jest ważnym dokumentem wyjaśniającym, co proponuje dana kryptowaluta, a także to dzięki jakiej podstawowej technologii będzie działać.
Użycie
Kryptowaluty są zasadniczo darmową przepustką do stworzenia dowolnego rodzaju gry, z uwzględnieniem roli twórców, ale przy użyciu opinii samych użytkowników. Wiele tokenów to tak zwane tokeny użytkowe, co oznacza, że mają określony cel w określonym ekosystemie — na przykład AMP jest używany do zdecentralizowanego systemu depozytowego, a DeFi Index Coop Token Pulse Index zasila zdecentralizowany fundusz indeksowy dla najlepszych tokenów DeFi. Gry są koncepcją ekonomiczną, która zakłada, że handlowcy są racjonalnymi udziałowcami, a biorąc pod uwagę pewne zachęty, ostatecznie zdecydują się na optymalny wybór w trakcie rozwoju danej gry.
Zarządzanie tokenami i zdecentralizowana koordynacja
Zarządzanie odgrywa obecnie ogromną rolę w tokenomice. Wiele tokenów funkcjonuje jako tak zwane tokeny zarządzania, co oznacza, że posiadacze otrzymują prawo głosu, aby wpływać na przyszłe zasady i decyzje projektu. Wszystko to w imię decentralizacji, zamiast scentralizowanej grupy programistów, posiadacze tokenów mogą głosować na to, w jakiej formie platforma powinna być uruchomiona. Platformy DeFi działają za pośrednictwem DAO — nazwy nadanej systemowi zarządzania, który opiera się na zarządzaniu tokenami. Posiadacze mogą głosować na wszystkie aspekty działania tokena. Tokenomika ma kluczowe znaczenie dla powodzenia projektu. W ostateczności, jeśli wszystko zawiedzie — twórcy i udziałowcy nie stworzą dobrego tokena, zawsze można wymusić nowy tokenomiczny harmonogram poprzez „twardy fork” kryptowaluty — proces kopiowania bazy kodu blockchain, tworząc kilka niekompatybilnych wstecznie zmian i doprowadzić do migracji starych kryptowalut i walidatorów do nowej sieci. Zatem tokonomika ma ogromne znaczenie i nie można jej pominąć przy inwestycji w kryptowaluty.
